zondag 23 november 2014

Documentaire Verlies niet de moed / Don't lose heart

Gezien in bioscoop Tuschinski (Amsterdam), zaterdagmiddag 22 november 2014

In een afgeladen Tuschinski was afgelopen zaterdagmiddag op het IDFA de wereldpremiere van Verlies niet de moed/Don't lose heart, een documentaire gemaakt door Hella de Jonge. Een nieuwe stap in het proces dat was ingezet door het schrijven van Los van de wereld en daarna Spring waarin Hella de relatie met haar vader en andere familieleden onderzoekt en analyseert.

Ik vond de documentaire (met muziek van Robert Jan Stips) ontroerend en indrukwekkend. Tijdens het schrijven van de boeken dook er een doos met papieren op van Hella's oudtante Ro. Toen werd het spitwerk intenser en in de documentaire gaat Hella de moedige confrontatie aan met haar vader Eli Asser. Op zijn beurt geeft hij antwoord op vragen die al heel lang speelden, het was materie waar hij nooit over sprak. Nu, op 91 jarige leeftijd wel, en daar kan ik als toeschouwer alleen maar diep voor buigen.
Tegelijkertijd krijgen verdwenen familieleden van Hella's ouders een gezicht, in de vorm van een foto of een brief. De familiegeschiedenis wordt duidelijker en krijgt meer context door verschillende oorlogsgebeurtenissen die in Amsterdam plaatsvonden. De generaties worden zichtbaar, tot aan kleindochter Maggie. Dezelfde kleindochter die deze première niet meer mee heeft kunnen maken. Dit wrange feit zorgde aan het eind van de film voor emoties bij de familie. Hella kwam na de documentaire het podium op en deelde haar emoties met de zaal. Door Maggie kreeg en hield Hella de drive om deze documentaire te maken vertelde ze. Hanneke Groenteman trad op als moderator en stelde een aantal vragen over het maakproces. Daarna werd Roos de Jonge naar het podium gehaald en als laatste Eli Asser zelf. Heel speciaal om de generaties verenigd te zien.
Ik vond het een bijzondere film. Van de strijd die vader en moeder Asser in, maar vooral ná de oorlog leverden tot aan de vrolijkheid en de levenslust van een schitterend achtjarig Amsterdams meisje. Zo'n verhaal vertellen vereist moed en geeft inspiratie. En het doet me herinneren aan het gedicht dat Hella's man Freek lang geleden voor haar schreef en waarvan de laatste regels als volgt luiden: "Omdat jij jouw heilig vuur/ Niet verstikken laat in rook/Omdat jij weet wat liefde is/Daarom weet ik het ook"

Nu te zien op het IDFA festival en de documentaire zal op 4 mei 2015 door de VPRO op televisie worden uitgezonden.